Η συχνότητα της δυσανεξίας στις στατίνες είναι υπερεκτιμημένη

Πολλοί ασθενείς διακόπτουν τη θεραπεία με στατίνες λόγω παρενεργειών. Oι στατίνες είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την μείωση των επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα και πετυχαίνουν σημαντική ελάττωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων, π.χ. του εμφράγματος του μυοκαρδίου, κατά 25%-30%, με βάση δημοσιευμένες μελέτες. Μία νέα μετα-ανάλυση, η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα, καθιστά σαφές πως σπάνια εμφανίζεται πραγματική δυσανεξία στις στατίνες. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η συσχέτισή τους στην καθημερινή ζωή είναι επομένως υπερεκτιμημένη.

Ούτε ένας στους δέκα ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες δεν πάσχει από πραγματική δυσανεξία στα φάρμακα αυτά. Στη μετα-ανάλυση αυτή, για την οποία αξιολογήθηκαν τα δεδομένα από 176 μελέτες με πάνω από 4 εκατομμύρια ασθενείς, η παγκόσμια επίπτωση ήταν μόλις 9,1%. Μάλιστα, αν κάποιος χρησιμοποιεί τα κριτήρια διεθνών επιστημονικών εταιρειών όπως η National Lipid Association, η International Lipid Expert Panel ή η European Atherosclerosis Society, η συχνότητα τέτοιων παρενεργειών είναι ακόμη μικρότερη, μόνο μεταξύ 5% και 7%. Αυτά τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι η πλήρης δυσανεξία στις στατίνες μπορεί συχνά να υπερεκτιμάται και υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσεκτική αξιολόγηση των συμπτωμάτων που ενδεχομένως σχετίζονται με αυτή.

READ THE
article

Το φαινόμενο nocebo βρίσκεται συχνά πίσω από τα συμπτώματα

Τα τελευταία χρόνια, έχουν δημοσιευθεί αρκετές μελέτες που υποδηλώνουν ότι οι παρενέργειες που βιώνουν οι ασθενείς σε σχέση με τη θεραπεία με στατίνες συχνά δεν οφείλονται στο ίδιο το φάρμακο, αλλά βασίζονται στο λεγόμενο φαινόμενο nocebo. Το φαινόμενο αυτό αφορά την αντίληψη του ασθενούς ότι η θεραπεία με το φάρμακο που θα λάβει μπορεί να έχει πολλές και σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, και ο ασθενής καταλήγει να προκαλεί τις ανεπιθύμητες αυτές ενέργειες και μάλιστα σε έντονο βαθμό.

Περισσότερες από τις μισές ενοχλήσεις οφείλονται πιθανώς σε αυτό το φαινόμενο, ανέφερε ο επικεφαλής της τρέχουσας μετα-ανάλυσης, Maciej Banach, σε δελτίο τύπου της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας (ESC). Τα ευρήματα αυτά καθιστούν σαφές ότι πρέπει να διευκρινιστούν προσεκτικά οι ενοχλήσεις του ασθενούς και να ελεγχθεί αν τα συμπτώματα προκαλούνται πράγματι από τις στατίνες ή αν η αντίληψη του ασθενούς ότι οι στατίνες είναι επιβλαβείς κρύβεται πίσω από αυτό.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση δυσανεξίας στις στατίνες

Η τρέχουσα μετα-ανάλυση δίνει επίσης μια ιδέα για το πόσο μεγάλη θα μπορούσε να είναι η επίδραση του φαινομένου nocebo σε αυτήν την περίπτωση. Είναι ενδιαφέρον ότι ο επιπολασμός της δυσανεξίας στις στατίνες ήταν σημαντικά χαμηλότερος στις 112 τυχαιοποιημένες μελέτες που εξετάστηκαν από ό,τι στις 64 μελέτες σειράς (που αντιστοιχεί σε 4,9% έναντι 17,0%) – γεγονός που έχει συχνά παρατηρηθεί. Ως παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση δυσανεξίας στις στατίνες θεωρούνται το γυναικείο φύλο (+47,9%), ο υποθυρεοειδισμός (37,6%), η υψηλή δόση στατινών (+37,5%), η προχωρημένη ηλικία (+33,1%), η λήψη αντιαρρυθμικών φαρμάκων (+31,2%) και η παχυσαρκία (+30,6%). Ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια και η χρόνια ηπατική ανεπάρκεια, η λήψη αναστολέων διαύλων ασβεστίου και η κατανάλωση αλκοόλ συσχετίστηκαν επίσης με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο.

Πηγή:

1. Bytyçi I, Penson PE, Mikhailidis DP, et al. Prevalence of statin intolerance: a meta-analysis. Eur Heart J. 2022;ehac015.